Çavdar Tarlasında Tenenbaumlar

Kütük

Glass Ailesi:

Anne: Bessie Glass. Kızlık soyadı Gallagher. Emekli Vodvilci. Özellikle küçük kızı Franny konusunda endişeli. Banyoda uzun sohbetler yapmak konusunda büyük bir yeteneği var. Ailenin tek “normal” ferdi gibi görünüyor. Gün boyu, yıllardır üstünden çıkarmadığı ve Buddy’nin “vefat ön kılığı” şeklinde değerlendirdiği bir Japon Kimonosu ile evde dolaşmak gibi bir özelliği var.

Baba: Les Glass. Emekli Vodvilci. Ailede olup bitenlere karşı umarsız bir tavrı var. Daha çok evlatlarının “Akıllı Çocuk” günlerine duyduğu özlemle hayatını sürdürüyor. Bir de 21. yaş gününde Seymour’a özel bir vodvil performansı sergilediğinden haberdarız.

Birinci Çocuk: Seymour Glass. Düğün Tarihi 4 Haziran 1942, Ölüm Tarihi 1948.  Toplam yaşama süresi: 30 yıl. En iyi anlaştığı kardeşi: Buddy Glass. Cenazesini almaya Florida’ya giden de Buddy Glass idi. Uçakta 5 saat ağladıktan sonra nedense uçaktan inince sırıtmaya başlamıştı Buddy. Glass ailesinin tuhaflıklarına alışan Seymour’un eşi bu işe şaşırmadı. Haiku ile ilgilenen Seymour’un intiharından az evvel yazdığı Haiku da şöyle bir şey: Uçaktaki küçük kız / Bana baksın diye / Bebeğinin başını çeviren. Bu notu da Buddy bulmuş. Hakkındaki neredeyse her şeyi Buddy sayesinde öğreniyoruz.

İkinci Çocuk: Buddy Glass. Bir Junior kız kolejinde “Misafir yazar” olarak çalışıyordu. Daha sonra 1955 yılında gözde bir kayak merkezinin 500 metre kadar ilerisinde kış için düzenlenmemiş, elektriği olmayan küçük bir evde yaşamaya başladı. Ailenin arşivcisi. Bütün mektuplar ve notlar onda. Özellikle de Seymour’un yazdıkları. 20 yaşına kadar Seymour ile aynı odayı paylaşmış.

Üçüncü Çocuk: Boo Boo Glass. (Sonradan “Tannenbaum” soyadını da alacak.) Evli ve iki çocuklu. 1955 yılında Avrupa seyahatindeydi. Buddy’e yazdığı bir mektupta Seymour’un düğününe gitmesi için ona yalvarmaktaydı. Seymour ve Zooey’nin evinin banyosundaki aynaya “Yükseltin Tavan Kirişini Ustalar” dizesini alıntılayan da ta kendisidir.

Dördüncü Çocuk: Walt Glass. İşgal ordusundayken Japonya’da tuhaf bir patlama sonucunda hayatını kaybediyor. Kardeşi Walker Glass’den 12 dakika daha büyük. Ailenin en kayıtsız çocuğuymuş. Bir de “alçıda” geçirdiği bir dönem var 10-11 yaşlarında. Bu dönemde Akıllı Çocuk programına onun yerine Zooey çıkıyor. İkizi Walker ve küçük kardeşi Zooey ile aynı odayı paylaşmış.

Beşinci Çocuk: Walker Glass. Katolik rahibi oldu. 1955’te Ekvador’da bir Cizvit konferansına katılmıştı. Bessie’nin dediğine göre “Galiba yağmur yağacak” dendiğinde bile gözleri dolacak kadar duygusal bir insan.

Altıncı Çocuk: Zooey Glass. Aktör. Ailenin en yakışıklısı. En yakın olduğu aile ferdi küçük kardeşi Franny. 1955 yılında Franny ile uzun bir konuşma yapmaktaydı. Buddy ve Seymour’un gölgesini üzerinde hissetmekten bıkmış. Ama bu bıkkınlığın altında başka türde, çok da anlamlandıramadığı derin bir bağlılık duyuyor ağabeylerine.

Yedinci Çocuk: Franny Glass. Ailenin en küçük üyesi. Sosyal ortamlarda bayılmak, süt içmek, Hacı’nın Yolculuğu türünde kitaplarla ilgilenmek ve kafası hayli karışık olmak gibi özellikleri var. Bazen yıllar önce ölen abisi Seymour ile konuşmak istiyor.

Tenenbaum Ailesi:

Baba: Royal Tenenbaum. Evlatlarının gelişimini baltalamak konusunda uzman. Özellikle evlatlık kızı Margot’a yapmadığını bırakmamış. Büyük oğlu Chas daha 14 yaşındayken onun bordrolarını çalmış. En yakın arkadaşı Kalküta’da kendisini bıçaklarken tanıştığı Pagoda.

Anne: Etheline Tenenbaum. Çocuklarına düşkün müşfik bir anne. Aynı zamanda da Arkeolog. Yasal olarak boşanmadığı ama ayrı yaşadığı Royal Tenenbaum’a karşı hâlâ bazı hisler beslese de muhasebecisi  Henry ile güzel bir ilişkileri var. Royal Tenenbaum da yıllar sonra bu ilişkiyi baltalamak için ortaya çıkıyor zaten. Etheline Tenenbaum kendi ailesi hakkında “Dahiler Ailesi” adında bir kitap yazmış.

Birinci Çocuk: Chas Tenenbaum. Küçük yaşta hayata atılan finans uzmanı. Daha 6. sınıftayken ürettiği dalmaçyalı fareleri Tokyo’ya pazarlayarak iş hayatına atılmış. Küçükken oynadıkları bir oyunda babasının kendi takımında olmasına rağmen kendisini vurmasını ve parmaklarının arasında saçmaların kalmasını unutamıyor. Eşinin ölümünün ardından iki oğluyla birlikte tek tip eşofmanlar giyerek hayatını sürdürüyor. Babasının cenazesine de siyah eşofmanlarıyla katıldı.

İkinci Çocuk: Margot Tenenbaum. İki yaşındayken evlat edinilmiş. Oyun yazarı. Kimsenin bilmediği gizli sırları var. (Bir Jamaikalı şarkıcı ile 9 gün süren bir evlilik yaşamış mesela.) Küçükken kardeşi Richie ile birlikte evden kaçıp halk arşivlerinin Afrika kısmında yaşamış. Bir parmağı eksik. Anlattığına göre odun kesen bir adamın sakarlığına maruz kalmış. Yazar ve Nörolog St. Clair ile evli.

Üçüncü Çocuk: Richie Tenenbaum. Şampiyon bir tenisçi. Üvey kardeşi Margot’a âşık. Aşırı hassas bir yapıya sahip. Margot’nun başkasıyla evlendiğini duyunca Tenis hayatı da trajikomik biçimde sona eriyor ve dünyayı dolaşmaya başlıyor. Babasının en sevdiği çocuk diyebiliriz.

Komşunun Çocuğu ama Tenenbaum üyesi: Eli Cash. Richie’nin en yakın arkadaşı. İngiliz dili ve edebiyatı bölümünde doçent. İkinci romanı “Yaşlı Custer’”in ardından ünlü oluyor. Uyuşturucu bağımlısı bir kovboy.

Alâka

J.D. Salinger aşık olduğu kadını Charlie Chaplin’e kaptırdıktan sonra1 şu meşhur “münzevi” hayatının münzeviliği konusunda daha da hassaslaşır. Glass ailesi Salinger’in kafasında yavaş yavaş oluşmaya başladığında Wes Anderson henüz hayatta değildir. Dahi çocukların çeşitli sebepler yüzünden gelişimlerinin durması2 özellikle Tenenbaum Ailesinin sorunudur. Baba Royal Tenenbaum çocuklarına gösterdiği (özellikle Chas ve Margot’a) aşırı kötü ilgiden dolayı onların dehasını falan süpürüp atıyor. Üçüncü çocuk Richie’nin  tenis yeteneği ise Margot’a duyduğu derin aşk neticesinde köreliyor. Glass Ailesinde ise işler farklı yürüyor. 7 çocuk da dahi evet, ama onların gelişimini durduran aileleri değil bizatihi kendileri. Fazla zekâdan muzdarip Glass ailesi fertleri bir tür özyıkım sürecine giriyorlar, kimileri bunu intiharla çözerken, kimileri rahip olarak huzura ermeye çalışıyor. Franny ise büyük kardeşlerinin özellikle de Seymour, Buddy ve Zooey’nin etkisiyle kendi hayatına yön vermeye çalışırken her şeyi alt üst ediyor. Buddy abisi Seymour’un hatıratına duyduğu sadakatle mütevazı bir hayatı seçerken tüm bu işlerden hiç etkilenmiyormuş gibi gözüken Zooey ise aslında ailenin en çok acı çeken çocuğu konumunda. Tenenbaumlar’da ise Richie’nin duygusallığı aileyi toparlamaya yetmiyor. Abisi Chas ile babasının arasını düzeltmeye çalışırken de, Margot ile arasındaki duygusal ilişkiyi kurmaya çalışırken de başarısız oluyor. Ama kalkıştığı intihar (Bkz. Seymour) bir şekilde ailenin bir araya gelmesini sağlıyor. Glass Ailesinde ise Seymour’un pratikte başarıya ulaşan intiharı ailenin büsbütün dibe çökmesini sağlıyor. Walt Glass’ın trajikomik ölümü ile karşılaştırıldığında Seymour’un intiharı Glass ailesinin üzerinden hiç kalkmayan daha ağır bir gölge gibi ortalıkta dolaşıyor.3 En sonunda Tenenbaum ailesi bir şekilde mutlu olup bir araya gelirken geride sadece ölüp giden Royal Tenenbaum’un bıraktığı hüzün kalıyor. Glass ailesinde ise ölüm (kardeş ailesinin babası konumundaki Seymour’un ölümü) aileyi bir araya getirmekten çok dağıtıyor. Yine de özellikle Zooey ve Buddy’nin katkılarıyla kardeşler birbirlerine iyi gelmeyi başarıyorlar. Ama uzaktan, çok uzaktan. Ve son olarak Salinger çoktan öldü. Wes Anderson ise başka ailelerle yoluna devam ediyor. Aynı şekilde Glass ailesi de çoktan yok oldu.4 Ama Tenenbaum ailesi devam ediyor.

Olanlar

Elini düşünceli bir tavırla pencere camlarının haç şeklindeki çıtalarına dayadı, sanki camı kaldırıp dışarı sarkarak, kız ve köpeğin ardından bakmak istermiş gibi. Ama purolu eliydi dayadığı ve bir saniye fazla duraksamıştı. Purosundan bir nefes çekti. “Allah kahretsin” dedi. “Dünyada hoş şeyler de var. Hakikaten hoş şeyler yani. Hepsini birden ıskalayacak kadar da salağız biz. Olup biten her şeyi hemen o sefil egolarımıza gönderiyoruz mütemadiyen.”

Olanların bir yere varmayacağını anladığımızda bir testiyi uzun uzun taşıyan kadınları düşünüyoruz. Onların gittiği yerde ya da gittikten sonra döndükleri yerde olanlar bizi çok ilgilendiriyor. Onlar gelmese de üstümüzü başımızı düzeltip “ayakkabılarımızı boyuyoruz.” Uykumuzda unuttuklarımızı sabah yeniden hatırlıyoruz. Ellerimiz büyüyor büyüyor büyüyor.

1. Evet, işte böyle bir dünyada yaşıyoruz. [↩]
2. “Arrested Development” ve Bluth ailesine tam da buradan girebiliriz bir başka yazıda. [↩]
3. Ve yine burada bütün bu gölgenin Franny ve Buddy’den çok Zooey’in üstünde dolaştığını tespit edebiliriz. Franny ile yapacağı telefon konuşmasından evvel Seymour’un günlüğünden bir bölüm okuması ve yaklaşık bir saat Seymour’un masasında elleri yüzüne kapanmış şekilde hareketsiz durması gibi şeyler bu gölgenin izlerinin Zooey’in hep üzerinde olduğunun göstergeleridir. [↩]
4. Eğer yaşıyorsa ailenin en genç üyesi Franny Glass 79 yaşında. Ama sanmıyoruz yaşadığını. [↩]